Jan Boyen (36), wielerprof met een beenprothese, wil geen medelijden
"Ik wil met opgeheven hoofd over die streep rijden"
"Ik wil niet dat de mensen vóór een koers zeggen: 'wat komt die hier doen?'. Ik wil na 180 km met de kop omhoog over die streep rijden." Jan Boyen verloor in 1989 zijn onderbeen bij een ongeval. In 2007 is hij profrenner bij Jartazi-Promo Fashion.

Frederik Backelandt

'Wat gaan we aan die hebben?', dachten ze in de ploeg toen ze hoorden van mijn komst. Maar intussen weten ze dat ik wat kan betekenen als renner.''

Jan Boyen is er 36, maar heeft al een leven achter de rug waarmee je een boek kan schrijven. ,,Ik ben steeds op zoek naar nieuwe uitdagingen'', zegt hij. Zijn prilste uitdaging is het wielrennen. Hij versierde een profcontract bij Jartazi. Het straffe daaraan is dat hij pas twee jaar geleden op de koersfiets klauterde. "Van fietsen je beroep maken: een jeugddroom kwam uit."

Vóór hij begon te fietsen werd Boyen vier keer Belgisch kampioen powerliften en bereikte hij de top in het motorracen. En dat deed hij allemaal ná 5 juni 1989, de dag die zijn leven grondig door elkaar schudde. Toen werd Boyen in Linter, op een plek waar hij nu quasi dagelijks met de fiets passeert, omver gemaaid door een wagen. "Ik reed op mijn motorfiets en werd de pas afgesneden. Ik herinner me alles. Ik lag in een plas bloed. Mijn linker onderbeen was afgerukt door de klap. Toen ik in het ziekenhuis uit narcose ontwaakte durfde ik aanvankelijk niet naar beneden kijken. Ze hebben het nog proberen redden maar tevergeefs."

Boyen was 18 toen hij hoorde dat hij verder moest met een prothese. ,,Ik was nog een kind. Het was niet evident om daarmee om te gaan. Ik verborg mijn handicap. Tot ik op een dag de knop omdraaide. Ze moeten me maar nemen zoals ik ben, dacht ik. Ik ben er alleen maar sterker door geworden."

Kippenvel

Als we Boyen confronteren met de vraag of we hem ooit hadden opgezocht indien hij een 'normale' - lees: tweebenige - profrenner was geweest, kaatst hij de bal terug. "Was ik een renner geweest met één been die het peloton niet kon volgen, was ik dán interessant genoeg geweest voor een interview? Ik denk het niet. Ik wil en kan meer. Ik kan een koers kleuren."
Dat bewees hij vorig jaar eigenlijk al door op het WK voor renners met een beperking in het Zwitserse Aigle twee medailles weg te kapen. "Ik, het kleine Belgske! Ik krijg er nog kippenvel van. Ik was niemand, betekende niets en dan word je gefeliciteerd door Jacques Rogge. Er zijn er niet veel die dat kunnen zeggen."

Eigenlijk had Jan Boyen vorige week al moeten koersen in Wanzele. Hij gaf forfait met lichte koorts. "Ik wou niet na drie ronden onder de douche staan. Ik wil niet dat de mensen zeggen: wat komt die hier doen?"
Maar hij beleefde toch nog vreugde aan zijn forfait. Zijn ploegmaats Geert Omloop en Jarno Van Mingeroet kleurden immers het wedstrijdverhaal in Wanzele en werden een en twee. "Geert en Jarno zijn twee fijne kerels, hebben me goed opgevangen tijdens de ploegstage en daarna in Bessèges. Op training gaf Geert me af en toe een complimentje. Op een bepaald moment suggereerde hij dat de ploeg beter al een regenboogtrui zou aanmaken als ik zo verder evolueer. (lacht) Ik weet het: training is geen koers, maar toch. Zoiets doet deugd. Zeker als het de woorden zijn van een ex-kampioen van België bij de profs."

Geen Planckaert-effect

Jan heeft intussen ervaren dat de neerbuigende blikken van collega-renners intussen geminderd zijn. "Dat ik een profcontract kreeg, steekt vooral de mindere goden de ogen uit, heb ik de indruk. Ze laten dat op een indirecte manier blijken. Da's geen jaloersheid maar frustratie. Maar de reden waarom ik een contract krijg en zij niet is gewoon omdat ik beter ben dan hen."
De gedachte dat Jartazi hem zou binnengehaald hebben als publicitaire 'attractie', doet Jan steigeren. "Dat ik hen nu extra reclame bezorg, moet kunnen. Maar Patrick heeft in interviews laten weten 'dat Jan Boyen geen Francesco Planckaert is'. (grijnst) Laat het me zo zeggen: wij dienen elkaar goed. Zij geven me de kans om als een prof te leven en ik geef hen iets terug. Dankzij hen maak ik een van de schoonste periodes in mijn leven mee: ik moet enkel slapen, eten, trainen, koersen en me verzorgen. Jartazi geeft me carte blanche. Ik wil mijn niveau opkrikken voor het WK van eind augustus in Bordeaux. En op langere termijn voor de Spelen van Peking 2008 en Londen 2012. Ik wil Patrick Stallaert (manager van Jartazi, red.) en Fons Simons (zaakvoerder van het fietsenmerk Gianni Motta, red.) iets teruggeven en bewijzen dat ik dit profcontract waard ben. Maar dat doe ik voor mezelf, niet voor de mensen."

Boyens eerste koers als prof wordt de GP Rudy Dhaenens zondag. Als de Internationale Wielerunie meewil en hem nu nog een licentie wil bezorgen kan hij ook in álle profkoersen starten. "Ach, ik hoef eigenlijk niet bij de profs te rijden om me prof te voelen. Ik vraag geen voorkeursbehandeling. Ik wil niet betutteld worden. Op de stage klaagde ik na de training eens over zere benen. 'Niet zeveren, hé! Ge hebt maar één been', grapten de ploegmaats. Ik heb liever zo'n reactie dan dat ze overbezorgd zijn. Mijn kwaliteit als renner is dat ik een bijter ben. Terwijl sommigen de remmen dichtknijpen, kan ik me opladen om nog een tand bij te zetten. In koers kan ik zes keer doodgaan."

Frederik Backelandt
Geert Dessein